Instrukcje bhp to obowiązujący komponent wyposażenia każdego stanowiska pracy. Zgodnie z art. 2374 Kodeksu pracy oraz § 41 ust.1 rozporządzenia MPiPS z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp pracodawca ma obowiązek udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bhp, które dotyczą:
- wykorzystywanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;
- postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i zagrażającymi życiu;
- obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;
- udzielania pierwszej pomocy.
Wyposażenie stanowisk w instrukcje bhp podlega kontroli PIP, a ich niedobór może skutkować karą pieniężną. Podpisana instrukcja bhp jest dokumentem równie ważnym jak przepisy wewnątrzzakładowe (np. regulamin pracy, zarządzenia wewnętrzne), który musi być bezwzględnie przestrzegany przez wszystkich pracowników. Nieprzestrzeganie postanowień stanowiskowych instrukcji bhp może spowodować poważne konsekwencje dla zdrowia oraz życia pracowników. Braki przestrzegania postanowień instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy pracodawca może nałożyć na pracowników kary porządkowe określone w art. 108 § 1 i 2 Kodeksu pracy.
Zgodnie z art. 2374 Kodeksu pracy pracownik jest zobowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Instrukcje bhp są traktowane jako zasady bhp . W związku z czym, zapoznanie się pracownika z instrukcją bhp wymaga każdorazowo potwierdzenia na piśmie.
Zgodnie z § 41 ust. 2 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp instrukcje stanowiskowe bhp powinny w sposób zrozumiały wskazywać czynności dla pracowników, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy. Instrukcje bhp dotyczące prac związanych z wykorzystywaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny zawierać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych preparatów i substancji.
Sposoby i zasady bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych, które stwarzają zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Dlatego tak ważne jest szczegółowe zapoznanie się z instrukcją bhp .